part of the Green Design Festival organised by Brainlab visit Brainlab - visit GreenDesignFestival
The point of this exhibition is twofold: green photography is not the photography of green, and what looks green isn’t necessarily so. Even though photography has been the vehicle for green issues (it has also been the vehicle for a number of other subjects like war, famines, revolutions, etc.), photography is a powerful tool to fool us: it shows us what we want to see and we have a tendency to believe what we see. Thus, this exhibition proposes to set forth the phenomenal power of suggestion that photography carries along not so innocently – it can be both at once a subject’s best ally and worst enemy – in making the visitors doubt and question the obvious. Photography must encourage us to think critically rather than entice us in its good looks.
The images presented here are purposefully deceptive, eventhough they are genuine most common images that you have all already seen before. If you must choose among the images presented here, which represents heaven and which hell, I can guess that heaven would be the beautiful desert island and hell the apocalyptic landscape of a blazing sun over a grim forest. This choice would be in tune with centuries of a carefully constructed iconography that is embedded in our collective consciousness. If I tell you, then, that the island is one of the most polluted site on the planet with the highest level of nuclear radioactivity and that it is deserted not because no one has set foot on it yet but because its indigenous habitants were forced to flee to survive, and that the dark image is nothing else than a benign view of a sunrise over the Yellowstone National Park, a most protected environment, you are now aware that the narrative behind each image is nothing but a construction of your mind and the projection of your fears and beliefs; or of a political or economical agenda. The choice of representation becomes much less obvious.
The panoramic view of Honk Kong is first fascinating by its sheer grandeur and beauty, then it is frightening to reflect upon the millions of humans who live literally on top of each other in such a confined urban space, like ants, and the enormous pollution generated. But paradoxically high-rise cities like Hong Kong or New York are the most green cities in terms of ecology as they maximize the energy consumption per square meter; a ranch in the country side is far more polluting (think of the miles to bring water and fossil fuels, the energy to heat a single home and to bring food, etc.).
The core ambition of this project is to bring people to look closer at photography, to question it and doubt what it shows, to develop
a critical mind to be exercised everyday. The didactic aspect of such an enterprise is in tune with the goals of the Green Design Festival to raise people’s consciousness about ecology.
There is one certainty
We are passerby-s. Our planet will survive us.
The task at hand is not to “save the planet”, the question of ecology is about our own
salvation: do we – humans – want to survive?
Take Two indicates the possibilities of a second take. A movie director can change the course of his narration by altering a scene.
We can change the course of our self-destruction, only if we change the way we act. We must claim again our citizenship, not in the legal sense of an enforceable duty, but in an ethical way of moral responsibility in participating to improve the quality of political and civic life – your life, on your planet.
As Aristotle said: “To take no part in the running of the community’s affairs is to be either a beast or a god!” We surely aren’t gods, even though we’d like to believe it, and beasts can managed their own refuse. So what does that make of us? The only living creature, which produces more crap than it can process. Because this creature has invented a brilliant hierarchical system in which there is always someone positioned higher or lower that can take the blame or the responsibility, and allow our lazy individual self not to
worry, not to make the extra effort of sorting one’s garbage, so that it could be processed efficiently.
The mundane and the heavenly are words, literary constructions, artificial concepts belonging to a language that can be applied interchangeably to elaborate the construction of images. Where is our paradise lost? This perfect place we endlessly attempt to reach? Is nature a landscape? The green land of our virginity, a football ground that lay there pristine.
The gestures to protect an ancestral glacier from disappearance or to fabricate the site of our ultimate fantasy are the same:
we cover, we protect, we destroy, we expose.
The answers lie in the hands of each one of us individually.
Or else, the penguins might one day take a cruise boat to come visit us.
Η πρόσφατη ψηφιακή μορφή της φωτογραφίας, είναι ίσως κάπως καθαρότερη, (ελλειψη φιλμ και χημικών αλλά με πολύ περισσότερες μπαταρίες) αλλά θα χρειαστούνε αρκετό καιρό οι αντίστοιχες βιομηχανίες (παραγωγής καμερών, φακών, εκτυπωτών κλπ) για να ελαττώσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα. Παρ’ όλα αυτά η φωτογραφία δεν έχει θεωρηθεί ποτέ ως τοξική, το αντίθετο μάλιστα.
Ίσως λόγο των φωτογράφων πού φορούν περιηγητικά ρούχα και ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο, φέρνοντας πίσω τις ποιό σαγηνευτικές εικόνες ενός πράσινου κόσμου. Η φωτογραφία έχει την καλή φήμη πως ενεργοποιεί συνειδήσεις.
Ο στόχος αυτής της έκθεσης είναι διπλός: πράσινη φωτογραφία δεν είναι η φωτογραφία του πράσινου, και ό,τι φαίνεται πράσινο δεν είναι δεδομένο πως είναι. Αν και η φωτογραφία έχει υπάρξει το όχημα για πράσινα θέματα (όπως και για πόλεμους, επαναστάσεις, καταστροφές μεταξύ άλλων) είναι ένα πολύ ικανό εργαλείο για να μας ξεγελούν: μας δείχνει αυτά που θέλουμε να δούμε και έχουμε
την προδιάθεση να πιστεύουμε αυτά που βλέπουμε. Συνεπώς αυτή η έκθεση επιδιώκει να προβάλει την εξωπραγματική υπαινικτική δύναμη που φέρει, όχι και τόσο αθώα, η φωτογραφία. Μπορεί να είναι την ίδια στιγμή, ο καλύτερος σύμμαχος και ο χειρότερος εχθρός.
Η φωτογραφία πρέπει να μας ωθεί να σκεφτόμαστε κριτικά και όχι να εγκλωβιζόμαστε στις όμορφες εικόνες, ο θεατής αυτής της έκθεσης πρέπει να αμφισβητήσει και να αναρωτηθεί για το ‘προφανές’.
Οι εικόνες που παρουσιάζονται εδώ είναι εσκεμμένα παραπλανητικές. Αυθεντικές φωτογραφίες που έχετε σίγουρα δει. Αν πρέπει να διαλέξετε από τις φωτογραφίες που εκτίθενται, ποια αναπαριστά τον παράδεισο και ποια την κόλαση, υποθέτω πως το πανέμορφο ερημικό νησί είναι ο παράδεισος ενώ η κόλαση είναι το αποκαλυπτικό τοπίο του καταθλιπτικού δάσους με τον καυτό ήλιο. Αυτή η επιλογή θα συνάδει με την εδώ και πολλά χρόνια δομημένη εικονογραφία που είναι χαραγμένη στην συλλεκτική μας συνείδηση. Αν όμως σας επισημάνω πως το νησί είναι τόπος πυρηνικών δοκιμών και είναι ερημικό διότι οι κάτοικοι εκδιώχθηκαν, ενώ η σκούρα εικόνα είναι
μια άκακη φωτογραφία του Εθνικού Δρυμού Yellowstone, ένα από τα πλέον προστατευμένα μέρη του κόσμο, τότε αντιλαμβάνεστε πως η ιστορία πίσω από κάθε εικόνα δεν είναι παρά κατασκεύασμα του μυαλού μας, προβολή των φόβων και των πιστεύω, ή το αποτέλεσμα μιας πολιτικής ή οικονομικής ατζέντας. Έτσι η επιλογή του τι αναπαριστά κάθε εικόνα γίνεται λιγότερο εμφανής.
Η πανοραμική θέα του Χον-Κονγκ είναι αρχικά εντυπωσιακή λόγο του μεγαλείου και της ομορφιάς της, ακολούθως όμως είναι φωβιστική λόγο των σκέψεων πού προκαλεί για τα εκατομμύρια ανθρώπων που ζουν ο ένας πάνω στον άλλον σε ένα τόσο συμπαγή αστικό ιστό, σαν μυρμήγκια, καθώς και την ρύπανση που προκαλούν. Αν και παράδοξο, μεγαλουπόλεις με ουρανοξύστες όπως το Χον-Κονγκ και η Νέα Υόρκη είναι από τις πιο πράσινες πόλης από οικολογικής πλευράς μιας και μεγιστοποιούν την κατανάλωση ενέργειας ανά τετραγωνικό μέτρο. Ένα αγρόκτημα είναι μακράν ποιο ρυπογόνο (σκεφτείτε τα χιλιόμετρα υποδομών που απαιτούνται για ενέργεια, νερό, θέρμανση για τόσα λίγα άτομα)
Η φιλοδοξία αυτού του εγχειρήματος είναι να ωθήσει τους πολίτες να κοιτάξουν την φωτογραφία από ποιό ‘κοντά’, να αναρωτηθούν
για το τι απεικονίζει, να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη και να την εξασκούν καθημερινά. Η διδακτική πλευρά ενός τέτοιου εγχηρήματος είναι σε απόλυτη σύμπνοια με τους στόχους του Green Design Festival να αφυπνήσει την συνείδηση των πολιτών σε σχέση
με το περιβάλλον.
Υπάρχει μόνο ένα δεδομένο:
Είμαστε διερχόμενοι, ο πλανήτης θα υπάρχει και μετά την εξαφάνιση του ανθρώπινου είδους.
Πρέπει να καταλάβουμε πως το θέμα δεν είναι μόνο να σώσουμε την φύση, η ουσία είναι πως πρέπει να ενεργήσουμε για να διασφαλίσουμε την ύπαρξη μας πάνω στον πλανήτη.
Θέλουμε - οι άνθρωποι- να επιβιώσουμε?
Η ‘Δεύτερη Πράξη’ συμβολίζει την δυνατότητα μιας δεύτερης ευκαιρίας. Όπως ο σκηνοθέτης μπορεί να αλλάξει την ιστορία αλλάζοντας μια σκηνή, έτσι μπορούμε και εμείς να αλλάξουμε την πορεία προς την καταστροφή, αλλάζοντας μόνο τον τρόπο που δρούμε. Πρέπει να απαιτήσουμε τα πολιτικά μας δικαιώματα, όχι με την νομική τους διάσταση, αλλά με την ηθική ευθύνη της συμμετοχής στην καλυτέρευση της ποιότητας της πολιτικής και πολιτειακής μας ζωής, της ζωής μας στον πλανήτη.
Όπως λέει ο Αριστοτέλης: αυτός που αδυνατεί να ζήσει στην πολιτειακά οργανωμένη κοινωνία ή αυτός που δεν τη χρειάζεται, γιατί είναι αυτάρκης, είναι ή θεός ή άγριο θηρίο. Δεν είμαστε σίγουρα θεοί, αν και θα θέλαμε να το πιστεύουμε, ενώ τα θηρία μπορούν και διαχειρίζονται τα απόβλητα τους. Τι είμαστε? Το μόνο ον που παράγει περισσότερα απόβλητα από αυτά που μπορεί να διαχειριστεί.
Αυτό το ον έχει εφεύρει ένα λαμπρό σύστημα ιεραρχίας όπου υπάρχει κάποιος τοποθετημένος ανώτερα ή κατώτερα για να τον κατηγορήσουμε ή να του μεταφέρουμε την ευθύνη, επιτρέποντας στον αδρανή εαυτό μας να μην ανησυχεί, να μην κάνει την επιπλέον προσπάθεια να ταξινομεί τα απορήματά του ώστε να τα διαχειρίζεται με μεγαλύτερη επάρκεια.
Το εγκόσμιο και το επουράνιο είναι λέξεις, λογοτεχνικά σκευάσματα, τεχνητές έννοιες που ανήκουν στην γλώσσα και μπορούν να εφαρμοσθούν εναλλασσόμενα στην περίτεχνη κατασκευή εικόνων. Πού είναι ο χαμένος μας παράδεισος? Αυτό το ιδανικό μέρος που εις αεί επιδιώκουμε να φτάσουμε? Eίναι η φύση ένα τοπίο? Ο κήπος της Εδέμ, ένα τέλειο ποδοσφαιρικό γήπεδο.
Η χειρονομία να προστατεύσουμε έναν παγετώνα από την εξαφάνιση ή να κατασκευάσουμε τον χώρο της απόλυτης μας φαντασίωσης είναι το ίδιο, καλύπτουμε, προστατεύουμε, καταστρέφουμε, αποκαλύπτουμε.
Η απάντηση είναι στο χέρι του καθενός από εμάς, ως μοναδικό άτομο.
Διαφορετικά, μπορεί μια μέρα να γίνουν οι άνθρωποι το αξιοθέατο για τους πιγκουίνους.
